Xương rồng tai thỏ và những công dụng tuyệt vời của loại cây gai góc

Đối với người Việt Nam, xương rồng là loại cây gai góc, sống trên các vùng đất cát khô cằn. Gần đây, với sự hiểu biết về dinh dưỡng, xương rồng được trồng và chế biến ra những món “đặc sản”. Trong đó, xương rồng tai thỏ được ưa chuộng không chỉ bởi vẻ đẹp bên ngoài mà còn có công dụng tuyệt vời với sức khỏe. Cùng YouMed tìm hiểu về loại xương rồng này và lợi ích sức khỏe mang lại nhé.

Giới thiệu chung

Xương rồng tai thỏ có tên khoa học là Opuntia microdasys. Cây có hình dạng giống tai thỏ.

Tên thường gọi là Bunny ears, Bunny-ears Prickly-pear, Angel’s Wings, Golden-Bristle.

Thuộc họ Xương rồng Cactaceae.

Mô tả

Xương rồng tai thỏ là loại xương rồng phổ biến. Gồm các thân màu xanh lá tạo thành bụi dày. Cây cao khảng 90cm, rộng 1.8m.

Thân có hình bầu dục hoặc tròn, dài khoảng 15cm, rộng 12.5cm. Cây có nhiều vi gai.

Hoa có màu vàng hoặc đỏ, thường nở vào mùa hè.

Quả tròn hoặc hình trứng, dài 5cm, màu đỏ đến tía.

Phân bố, sinh thái

Cây có nguồn gốc từ miền bắc và trung Mexico. Ngoài ra, còn được tìm thấy ở Trung Đông và lục địa Ấn Độ, Châu Âu và Úc.

Ở Việt Nam, cũng có loại xương rồng tai thỏ bản địa mọc tự nhiên.

Cây có thể sống trong điều kiện thời tiết khô hạn.

Thành phần hóa học

Protein trong cây gồm chủ yếu các acid amin như:

• Alanine.
• Arginine, asparaginic acid.
• Glutamin, glutamin acid.
• Glycine.
• Histidine.
• Isoleucine.
• Leucine
• Methionine.
• Phenylalanine…

Bên cạnh đó, xương rồng tai thỏ còn có các loại vitamin:

• Niacin.
• Riboflavin.
• Thiamine.
• Beta-caroten
• Vitamin E
• Viamin K1

Flavonoid

Khoáng chất: Canxi, magie, kali, phospho, natri, sắt.

Chất béo thực vật: omega-3, omega-6.

Cacbohydrate.

Bộ phận dùng

Các bộ phận ăn được là lá, hoa, thân và quả. Ngoài ra, còn làm thành nước trái cây và mứt.

Công dụng của xương rồng tai thỏ

Xương rồng tai thỏ có vai trò hỗ trợ kiểm soát cân nặng

Béo phì là một vấn nạn toàn cầu và cần được quản lý sớm. Thay vì sử dụng các biện pháp như dùng thuốc hoặc phẫu thuật, chế độ ăn cũng là giải pháp hữu ích. Cụ thể là tiêu thụ nhiều chất xơ.

Xương rồng tai thỏ chứa chất xơ giúp no lâu hơn và giảm cảm giác đói. Đồng thời, giúp loại bỏ chất béo trong chế độ ăn uống bằng cách liên kết và đào thải chúng ra khỏi cơ thể. Do đó, ruột không có cơ hội hấp thụ chất béo trong chế độ ăn, nên giúp kiểm soát cân nặng và giảm cân hiệu quả.

Điều hòa lượng cholesterol trong máu

Hàm lượng chất xơ trong cây giúp loại bỏ cholesterol LDL khỏi cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy cây có thể làm giảm cholesterol trong máu và ở gan. Ngoài ra, một số phytosterol được tìm thấy trong cây có thể làm thay đổi quá trình chuyển hóa cholesterol theo hướng tích cực. Nhờ đó, tình trạng cholesterol máu cao có thể được kiểm soát.

Nguồn cung cấp các yếu tố vi lượng cần thiết cho sức khỏe

Các vi chất dinh dưỡng thiết yếu được tìm thấy trong xương rồng tai thỏ là:

• Vitamin C, vitamin B6, riboflavin, niacin.
• Folate.
• Sắt, magiê, canxi và kali.

Sử dụng thường xuyên có thể cung cấp vi chất dinh dưỡng cần cho quá trình sinh lý và trao đổi chất của cơ thể.

Ngăn ngừa sự tiến triển của khối u

Các hợp chất flavonoid trong xương rồng làm giảm nguy cơ ung thư vú, tuyến tiền liệt, dạ dày, tụy, buồng trứng, cổ tử cung và ung thư phổi. Chúng được có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư trong mô hình thí nghiệm trên chuột. Các hợp chất này cũng có khả năng loại bỏ các gốc tự do và cải thiện hoạt động của enzym chống oxy hóa. Từ đó, giúp ngăn ngừa tiến triển của ung thư.

Xương rồng tai thỏ ngăn ngừa loét dạ dày

Stress kéo dài có thể gây ra thay đổi trên niêm mạc đường tiêu hóa và dẫn đến viêm loét dạ dày. Viêm xảy ra do sự gia tăng hóa chất trung gian gây viêm làm tổn thương thành dạ dày. Xương rồng tai thỏ có tác động tích cực đến niêm mạc dạ dày. Chất betanin có trong loại quả của cây giúp sản xuất chất nhầy và làm giảm các hóa chất gây viêm ở dạ dày. Do đó, nguy cơ phát triển vết loét giảm đi rất nhiều khi ăn quả xương rồng.

Điều hòa lượng đường trong máu

Các thí nghiệm khác nhau trên chuột cho thấy lượng đường trong máu giảm khi ăn xương rồng tai thỏ. Cơ chế là do giảm hấp thu glucose ở ruột. Chất xơ và hàm lượng pectin của quả xương rồng là nguyên nhân trong cơ chế này. Khi lượng đường trong máu ổn định, bệnh đái tháo đường type 2 sẽ được kiểm soát.

Bảo vệ gan

Trong quá trình sống, cơ thể dễ bị tiêu thụ các chất gây ung thư mà có thể gây hại cho gan. Ăn quả xương rồng tai thỏ hoặc uống dưới dạng nước ép, dạng mứt hoặc thạch có thể giúp ngăn ngừa tổn thương gan. Do chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể trung hòa gốc tự do. Hoạt động bảo vệ gan chủ yếu liên quan đến việc loại bỏ các gốc tự do và tăng hoạt động chống oxy hóa của cơ thể.

Giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

Hàm lượng vitamin C trong xương rồng tai thỏ giúp tăng cường miễn dịch chống lại các bệnh nhiễm trùng khác nhau. Chúng làm tăng sản xuất các tế bào bạch cầu đảm nhận quá trình tiêu diệt và loại bỏ các vi sinh vật lây nhiễm ra khỏi cơ thể. Vitamin C hoạt động như một chất chống oxy hóa và làm giảm tác hại của gốc tự do trong cơ thể. Điều này cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

Bảo vệ tim mạch và làm giảm huyết áp

Hàm lượng chất xơ trong xương rồng tai thỏ giúp giảm lượng cholesterol và duy trì huyết áp. Do đó, tăng huyết áp và cholesterol xấu được kiểm soát. Những yếu tố này có liên quan đến xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành và các bệnh tim khác. Chất chống oxy hóa trong quả xương rồng cũng giúp tăng cường sức khỏe tim mạch.

Sử dụng xương rồng thường xuyên có thể duy trì mức huyết áp bình thường và làm giảm huyết áp. Chất betalain được tìm thấy trong quả cũng làm bền thành mạch, hỗ trợ trong việc bảo vệ tim mạch.

Giảm nhẹ triệu chứng tiền mãn kinh.

Chuột rút, đau lưng, đau đầu và căng ngực là triệu chứng phổ biến thường gặp trong thời kỳ tiền mãn kinh ở phụ nữ. Hầu hết các triệu chứng này có liên quan đến gia tăng prostaglandin trong cơ thể. Xương rồng có khả năng ức chế tổng hợp prostaglandin, do đó làm giảm các triệu chứng tiền mãn kinh.

Ngăn ngừa lão hóa, làm sáng da, giảm thâm.

Xương rồng tai thỏ chứa vitamin E và K, các acid béo dưỡng ẩm và nuôi dưỡng da tốt. Những chất này ngăn ngừa hình thành nếp nhăn và làm sáng da.

Lưu ý khi dùng

• Cần rửa kĩ xương rồng với nước. Các gai nhỏ của cây có thể gây dị ứng khi tiếp xúc. Vì vậy, có thể mang găng tay khi sơ chế.
• Chiết xuất từ lá, thân, hoa, quả của xương rồng tai thỏ an toàn khi dùng với lượng thích hợp trong thời gian ngắn.
• Buồn nôn, tiêu chảy, đầy bụng và đau đầu là những tác dụng phụ phổ biến khi sử dụng lượng nhiều.
• Có thể cản trở khả năng hấp thụ một số loại thuốc do đặc tính lợi tiều, đồng thời gây hạ đường huyết khi kết hợp với thuốc đái tháo đường. Vì vậy, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không nên ăn xương rồng vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi hoặc trẻ nhỏ.

Xương rồng tai thỏ không chỉ dễ thương bởi dáng vẻ bên ngoài mà còn ở tác dụng bên trong của cây. Tuy nhiên, để tận dụng hết giá trị đối với sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến của y bác sĩ để kiểm soát rủi ro và những tác dụng không mong muốn.